Led-knipperlichten op de motor aansluiten
De led-technologie biedt geheel nieuwe mogelijkheden voor het voertuigdesign. Bijvoorbeeld bij het ontwerp van knipperlichten voor de motor. En de overstap naar led-knipperlichten is ook voor hobbymonteurs niet moeilijk.
Let op: De video's zijn in het Duits.
- Perfect voor de motorfiets: Light Emitting Diodes
- Knipperlichten kopen
- Technische voorwaarden
- Knipperrelais of weerstanden?
- Led-knipperlicht monteren – aan de slag
- 01 – Cockpitkuipwerk demonteren
- 02 – Vulplaatjes besparen veel knutselwerk
- 03 – Door adapterkabels hoeft de kabelboom niet te worden aangepast
- 04 – Kuipwerk achter verwijderen en knipperlichten demonteren
- 05 – Monteer de nieuwe mini-indicator met de opnamekappen
- 06 – Vermogensweerstanden inbouwen
- 07 – Wanneer u weerstand koopt van Louis
- 08 – Weerstanden onder het zadel gemonteerd
- Onze aanbeveling
Let op: Zelf installeren vergt wel enige basiskennis van elektriciteit voor motorvoertuigen. Wie op dit gebied onzeker is of een voertuig met complexe elektronica bezit, kan de montage beter overlaten aan een motorwerkplaats. Als er nog garantie op het voertuig zit, moet van tevoren met de erkende dealer worden afgesproken of deze in gevaar komt door de ombouw.
Perfect voor de motorfiets: Light Emitting Diodes
De moderne led-technologie (Light Emitting Diodes) biedt heel nieuwe mogelijkheden voor het ontwerp van knipperlichten: een laag stroomverbruik ontlast de boordelektra, er kunnen kosten- en gewichtsbesparende dunne kabels worden gebruikt, de sterke lichtgevende kracht maakt de kleinste en bijzonder diverse vormen mogelijk en de lange levensduur van deze verlichting bespaart lastige vervanging van lampen. Juist op een tweewieler zijn kleine behuizingen een voordeel – vergeleken met moderne goedgekeurde led-miniknipperlichten zijn traditionele knipperlichten met een 'peertje' toch een soort pollepel.
Geen wonder dus dat inmiddels zeer veel motorrijders de overstap naar chique led-knipperlichten maken wanneer een origineel knipperlicht vervangen moet worden en ze toch verbleken wanneer ze de prijs van de erkende dealer voor het originele onderdeel horen.
In principe kan elke motor die over een 12-volts-gelijkspanningsboordnet beschikt, met led-knipperlichten worden uitgerust.
Knipperlichten kopen
Let er bij de aanschaf van knipperlichten altijd op dat de glazen voorzien zijn van een E-keurmerk. Alle knipperlichten uit het assortiment van Louis hebben een E-goedkeuring. Knipperlichten die aan de voorzijde zijn toegestaan, worden aangeduid met 1, 1a, 1b of 11; knipperlichten die aan de achterzijde zijn toegestaan, worden aangeduid met 2, 2a, 2b of 12. Veel knipperlichten uit het assortiment van Louis zijn zowel voor als achter toegestaan en hebben dus twee aanduidingen. Stuurknipperlichten met E-goedkeuring zijn alleen als frontknipperlichten toegestaan en moeten worden aangevuld met achterknipperlichten. Als je kunt kiezen uit knipperlichten met steunen van verschillende lengten, neem dan het volgende in acht: Volgens EG-voorschriften moeten knipperlichten vóór een onderlinge afstand van minstens 240 mm en achter van minstens 180 mm hebben.
Technische voorwaarden
Led's hebben een aanzienlijk lager stroomverbruik (in watt) dan conventionele gloeilampen. Als op de motor een gloeilampje van een knipperlicht doorbrandt, knippert het andere knipperlicht veel te snel – je hebt dat ongetwijfeld al eens meegemaakt (overigens: wettelijk zijn knipperfrequenties van 90 schakelingen – met een tolerantie van plus/minus 30 – toegestaan). Dan ontbreekt voor het knipperrelais namelijk de helft van de 'last' waarmee deze in het juiste tempo werkt. Dat geldt eens te meer wanneer bijvoorbeeld (per voertuigzijde) twee 21-watt standaardknipperlichten worden vervangen door twee led-knipperlichten van elk 1,5 watt. Het originele knipperrelais wordt dan niet belast met 42 watt (2 x 21), maar slechts 3 watt (2 x 1,5). Meestal werkt dat niet.
Dit probleem is op twee manieren op te lossen: of je monteert een speciaal lastonafhankelijk led-knipperrelais of je "houdt de originele knipperrelaislampen voor de gek" door het juiste wattage door een elektrische weerstand tussen te schakelen.
Knipperrelais of weerstanden?
De vervanging van het relais is hier de eenvoudigere keuze, maar alleen onder de volgende voorwaarden:
- voor de knipperlichten links/rechts zijn er twee afzonderlijke controlelampjes en geen gezamenlijke in de cockpit
- er mogen geen knipperlichtpiepers en waarschuwingsknipperlichten aanwezig zijn
- het originele relais mag niet in een gecombineerde unit (herkenbaar aan meer dan drie kabeluitgangen) zijn geïntegreerd
Ons voordelige universele relais voor led-knipperlichten kun je gebruiken als aan al deze drie voorwaarden is voldaan. Het iets duurdere universele knipperlichtrelais van Kellermann is geschikt voor de meeste waarschuwingsknipperlichten, knipperlichtpiepers of alleen een controlelampje (punt 1 en 2).
Wanneer je motor niet voldoet aan punt 2 en 3 bieden wij je enkele relais van fabrikanten aan die via 'plug-and-play' op de originele stekker of aansluiting van het voertuig passen. Helaas kunnen wij deze niet specificeren per model. Kijk dus eens op www.louis.nl onder het trefwoord 'led-knipperrelais' welke relais verkrijgbaar zijn en vergelijk deze met jouw originele onderdeel. Voor Suzuki-modellen kunnen wij bijv. ook de gecombineerde relaiseenheid met 7 contacten aanbieden.
Relais
De polen van het relais moeten absoluut goed worden aangesloten – bij een verkeerde aansluiting raakt de elektronica in het relais onmiddellijk defect en vervalt de garantie van de fabrikant. Ook als de aansluitingen hetzelfde zijn gerangschikt als bij het originele relais, kan de poolaansluiting toch anders zijn. In principe dien je de poolaansluiting met een led-spanningzoeker van tevoren vast te stellen (raadpleeg daarbij altijd de montagehandleiding van het knipperrelais).
Als de stekkerverbindingen niet passen, kun je zonder veel moeite adapterkabels maken zodat je de originele stekkers van de kabelboom niet hoeft af te knippen.
Veel nieuwe motoren hebben helemaal geen knipperrelais meer. Die zijn al in de centrale elektronische unit geïntegreerd. In dit geval kun je alleen met weerstanden werken.
Weerstanden
Wanneer je het nieuwe led-knipperlicht niet via de bovenstaande relais kunt aansturen, dan moet je vermogensweerstanden voor de regeling van de knipperfrequentie gebruiken (dan behoud je het originele relais). Bijna alle led-knipperlichten uit ons assortiment werken bij het originele knipperrelais met een vermogensweerstand van 6,8 ohm.
Let op: Wie het relais vervangt, kan de montage van de weerstanden overslaan.
Led-knipperlicht monteren – aan de slag
Aan de hand van het voorbeeld van de Kawasaki Z 750 laten wij zien hoe led-knipperlichten met weerstanden gemonteerd kunnen worden. De led-knipperlichten die wij gebruiken, hebben een gebogen vorm waardoor er telkens een passend model voor linksvoor en rechtsachter en een passend model voor rechtsvoor en linksachter is.
Helaas laten originele knipperlichten na demontage grote, lelijke openingen achter waar je de nieuwe miniknipperlichten bijna doorheen kunt gooien. Dat kan worden verholpen met vulplaatjes voor de knipperlichtsteunen. Deze plaatjes zijn weliswaar niet speciaal voor de Z 750 verkrijgbaar, maar zijn makkelijk aan te passen. Wie geen geschikt plaatje voor zijn motor vindt, kan ook zelf zo'n 'vulplaatje' maken van aluminium, kunststof of plaatstaal.
In ons voorbeeld kunnen wij voorgeconfectioneerde adapterkabels gebruiken die voor diverse modellen in het Louis-assortiment beschikbaar zijn. Zij vergemakkelijken de aansluiting van de nieuwe knipperlichten aanzienlijk, omdat zij op de motor rechtstreeks op de compacte stekkers van de kabelboom passen. De andere stekkers passen wederom zonder aanpassing op de weerstanden resp. knipperlichten. Als je niet met adapterkabels kunt werken, dien je de opmerking bij stap 4 op te volgen.
01 – Cockpitkuipwerk demonteren
- Net als bij alle werkzaamheden aan de voertuigelektronica, wordt eerst de min-kabel van de accu losgekoppeld, zodat er geen kortsluiting kan ontstaan.
- Als je de voorste knipperlichten wilt vervangen, demonteer je het frontdeel van de kuip en leg je dit even apart op een veilige plaats (op een doek of deken).
02 – Vulplaatjes besparen veel knutselwerk
Vervolgens demonteer je de originele knipperlichten en schroef je de nieuwe met de vulplaatjes erop. Bedenk bij het vastdraaien wel dat je niet bezig bent met wielbouten van een vrachtwagen ...
Miniknipperlichten zijn trouwens vaak voorzien van een fijne schroefdraad van M10 x 1,25 (standaardmoeren hebben M10 x 1,5). Als een moertje dus onvindbaar onder de werkbank is verdwenen, moet je een vervangend exemplaar bestellen.
03 – Door adapterkabels hoeft de kabelboom niet te worden aangepast
Verbind nu de adapter- en knipperlichtkabels met elkaar. Led-knipperlichten werken alleen als de polen correct zijn aangesloten. Omdat de voertuigfabrikanten geen uniforme kabelkleuren gebruiken, kun je voor het vinden van de plus- resp. min-kabel eventueel een bedradingsschema gebruiken.
Ga aan de andere kant hetzelfde te werk en daarna kun je het kuipwerk weer aanbrengen. De kruiskopschroeven worden allemaal bevestigd in kunststofschroefdraad, dus ga voorzichtig te werk!
Let op: Als niet met adapterkabels kan worden gewerkt, is het van belang dat een veilige en duurzame kabelverbinding tot stand wordt gebracht. Je kunt de kabels en een aansluitende isolatie dan solderen en een krimpkous aanbrengen, maar ook eventueel kabelschoenen krimpen. Gebruik in dat geval 'Japanse stekkers', waarvoor je een speciale kabelschoentang nodig hebt. Beide zijn ook samen in onze professionele set verkrijgbaar. Er is ook een kabelschoentang die alleen geschikt is voor geïsoleerde kabelschoenen, maar NIET voor Japanse stekkers. Deze is altijd te herkennen aan een rode, blauwe en gele punt aan het uiteinde van de tang. Zie voor meer informatie over het thema kabels de sleuteltip Kabelverbindingen.
04 – Kuipwerk achter verwijderen en knipperlichten demonteren
Voor de montage van de achterste knipperlichten en de vermogensweerstanden, verwijder je het zadel en schroef je de achterste kuipdelen eraf. Leg het dure en kwetsbare kunststofonderdeel weer voorzichtig terzijde.
05 – Monteer de nieuwe mini-indicator met de opnamekappen
Op dezelfde manier als aan de voorkant, demonteer je nu de achterknipperlichten en bevestig je de nieuwe miniknipperlichten met de vulplaatjes. De kabels worden aangebracht zoals bij de originele onderdelen.
06 – Vermogensweerstanden inbouwen
Nu worden de weerstanden op de achterste knipperlichten gemonteerd. Deze mogen NIET in serieschakeling worden gemonteerd, maar parallel, zodat de juiste knipperfrequentie is gewaarborgd. Als je weerstanden bij Louis koopt, zijn deze al in parallelschakeling voorgemonteerd (zie onderstaande grafiek).
Deze weerstanden hebben geen polen, dus de 'richting' doet er niet toe. De aanwezige kabelschoenen van de weerstanden uit het Louis-assortiment maken de montage gemakkelijker.
07 – Wanneer u weerstand koopt van Louis
1 = juist
| a = Zekering b = Knipperrelais c = Knipperlichtschakelaar d = Knipperlicht (gloeilamp) e = Weerstand f = Massakabel g = Stroombron/accu |
08 – Weerstanden onder het zadel gemonteerd
De weerstanden kunnen in bedrijf een temperatuur van meer dan 100°C bereiken (lange knipperduur, waarschuwingsknipperlichten bij pech) en hebben dus wat koellucht nodig. Ze mogen niet volledig afgesloten zijn en ook niet direct op een kunststof ondergrond worden gemonteerd. Daarom kan het handig zijn, een klein montageplaatje van aluminiumplaat te maken en dit in het voertuig aan te brengen.
Bij de Z 750 is het metalen plaatje rechts naast het besturingsapparaat een geschikte inbouwplaats. Daar zijn de weerstand voor het rechter knipperlichtcircuit bevestigd met 3mm-schroeven en moeren. De weerstand voor het linker knipperlichtcircuit is links naast het besturingsapparaat gemonteerd. Maar aan deze kant kan de weerstand niet direct op de zichtbare metalen plaat worden geschroefd, want onder de plaat zit een tweede besturingsapparaat dat beschadigd zou kunnen worden. Daarom is de weerstand op een plaatje geschroefd en is het geheel onder de blackbox geschoven.
Na de bekabeling en aansluiting (vergeet de accu-massakabel niet) kun je de knipperlichten testen. Daarbij hebben wij de temperatuur van de weerstanden gecontroleerd met een infrarood thermometer. Na enkele minuten hebben deze al een temperatuur van 80°C bereikt.
Plak de weerstanden dus nooit met bijv. dubbelzijdig plakband op de kuip – dat blijft niet zitten en kan leiden tot schade! Als alles goed werkt, kun je de kuipdelen weer monteren. Daarmee is de ombouw voltooid!
Onze aanbeveling
Het Louis Technisch Centrum
Als je een technische vraag over je motor hebt, neem dan contact op met ons Technisch Centrum. Daar heeft men oneindig veel ervaring, naslagwerken en adressen.
Let op!
Deze tips voor hobbymonteurs vormen algemene handelwijzen die niet van toepassing kunnen zijn op alle voertuigen of alle afzonderlijke onderdelen. Omdat de concrete situatie bij jou ter plaatse sterk kan afwijken, kunnen wij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de toepasselijkheid van de informatie in deze tips voor hobbymonteurs.
Bedankt voor je begrip.